Islam's Approach to Human-Environment Interaction and Its Role in Addressing the Climate Change Crisis

Document Type : Original Article

Author

School of Architecture and Urbanism, Iran University of Science and Technology

10.22081/jtc.2024.68627.1035

Abstract

In the interaction between humans and nature, different approaches prevail. Depending on how humans interact with nature, the type of intervention will vary. These approaches are closely related to the worldview of humans. The research questions of this study are: What are the prevailing approaches to human-nature interaction, and what is the impact of each on nature? Which approach can lead to both proper utilization of nature and its sustainability, and take an effective step in addressing the climate change issue? Ultimately, can Islam, as a worldview, provide an appropriate approach to human-nature interaction, and what is its role in addressing the climate change challenge? In this research, the author attempts to provide an explanation of the existing approaches to human-nature interaction using a qualitative method and thematic analysis with a comparative view and specifies the role and impact of each in the type of intervention in nature. The result is that the Islamic approach, termed as nature-builder, due to its fundamental beliefs and comprehensive outlook, can play a significant role in preserving nature, sustainable development, and combating climate change. The climate change crisis can be solved by changing the global community's approach and returning to a spiritual perspective on nature.

Keywords

References

  1. آقاجانی، زری (۱۳۹۰)، «فقط یک کره داریم»، مجله رشد، دوره 15، شماره 1، صص ۱۷-۱۴.
  2. ابن ابی‌جمهور، محمد بن علی الأحسائی (۱۴۰۵ق)، عوالی اللئالی العزیزیه فی الاحادیث الدینیه، تحقیق: آقا مجتبی محمدی عراقی، چاپ یکم، قم: انتشارات سیدالشهداء.
  3. الحمیری القمی، عبدالله بن جعفر (بی‌تا)، قرب الاسناد، چاپ سنگی، تهران: کتابخانه نینوی.
  4. الراوندی، سید فضل الله بن علی الحسینی (بی‌تا)، النوادر، قم: مؤسسه دارالکتب.
  5. السیوطی، جلال‌الدین (۱۴۰۱ق)، الجامع الصغیر فی احادیث البشیر النذیر، چاپ یکم، بیروت: دارالفکر.
  6. العیاشی، محمد بن مسعود بن عیاش السلّمی (۱۳۸۰ق)، تفسیر العیاشی، تحقیق: سید هاشم رسولی محلاتی، چاپ اول، تهران: چاپخانه علمیه.
  7. الکلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۶۵)، الکافی، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  8. المتقی الهندی، علی بن حسام الدین (۱۴۰۹ق)، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، تحقیق و تصحیح: صفوه سقا- بکری حیانی، بیروت: مؤسسه الرساله.
  9. المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (۱۴۰۴ق)، بحارالأنوار الجامعة لدرر اخبار الائمه الاطهارعلیهم السلام، بیروت: مؤسسه الوفاء.
  10. امین‌زاده، بهناز؛ نقی‌زاده، محمد (۱۳۸۱)، «آرمان‌شهر اسلام: شهر عدالت»، فصلنامه صفه، دوره ۱۲، شماره ۳۵، پاییز و زمستان، صص ۳۱-۲۱.
  11. پورمحمدی، میترا و محجوب، آفاق (۱۳۹۳)، «نگاه معنا گرایانه به رابطه انسان و طبیعت در معماری و شهرسازی اسلامی»، مجموعه مقالات اولین کنگره بین المللی افق­های جدید در معماری و شهرسازی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
  12. جوادی‌آملی، عبدالله (۱۳۹۲)، مفاتیح‌الحیات، چاپ صد و سوم، قم: مرکز نشر اسراء.
  13. حجازی، علیرضا (۱۳۹۰)، «عصر مهدویت و حقوق محیط زیست»، مجله انتظار، شماره 33.
  14. خمینی، روح‌الله (۱۳۸۷)، آیین انقلاب اسلامی: گزیده‏ای از اندیشه و آرای امام خمینی (س)، جلد2، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س).
  15. طبرسی، میرزا حسین (۱۴۰۸ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، تحقیق: مؤسسه آل البیت، چاپ یکم، قم: مؤسسه آل البیت.
  16. عاملی، جعفر مرتضی (۱۳۹۱)، شهر اسلامی، چاپ سوم، انتشارات بوی شهر بهشت.
  17. فلاحتی، حمید (۱۳۹۴)، «بحران محیط زیست»، دوماهنامه فرهنگی- اجتماعی پایش سبک زندگی، شماره 8، صص 115-91.
  18. قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، تهران و قم: دارالقرآن‌کریم دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
  19. کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد درباره تغییر اقلیم، ۱۹۹۲.
  20. گلکار، فروغ؛ فرهمند، علیرضا (۱۳۸۹)، آلودگی های محیط زیست، تهران: انتشارات ماندگار.
  21. مطهری، مرتضی (۱۳۷۳)، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، جلد2، تهران: انتشارات صدرا.
  22. مفید کلانتری، محبوبه (۱۳۸۷) (تاریخ مشاهده: ۲۵/۱۱/۱۴۰۲)، عدالت در قرآن، بیست و یکمین جشنواره ملی قرآن،کتابخانه دیجیتالی طبیان، آدرس اینترنتی: https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/63219/1
  23. مفیدی‌شمیرانی، سید مجید (۱۳۹۷)، درسنامه مبانی توسعه شهری پایدار، دوره دکتری شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران.
  24. مکارم‌شیرازی، (آیت‌الله) ناصر (۱۳۸۷)، تفسیر نمونه، دوره ۲۷ جلدی، چاپ سی و ششم ، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  25. موسوی، میرنجف و همکاران (۱۳۹۵)، اصول و مبانی اسلامی توسعه پایدار شهری، تهران: آراد کتاب.
  26. نصر، سیدحسین (۱۳۹۲)، انسان و طبیعت: بحران معنوی انسان متجدد، ترجمه دکتر عبدالرحیم گواهی، چاپ پنجم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  27. نقره‌کار، عبدالحمید (۱۳۹۲)، رابطه انسان با طبیعت و معماری، تهران: قطب علمی معماری اسلامی دانشگاه علم و صنعت ایران.
  28. نقی‌‌زاده، محمد (۱۳۸۷)، شهر و معماری اسلامی (تجلیات و عینیات)، چاپ اول، اصفهان: انتشارات مانی.
  29. نهج الفصاحه: مجموعه کلمات قصار رسول اکرم(ص) (۱۳۷۷)، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات جاویدان.
  30. نهج البلاغه: مجموعه خطبه‌ها و نامه‌ها و کلمات قصار امام علی بن ابیطالب(ع) (۱۳۷۸)، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  31. هاشمی، سیدحسین (۱۳۷۷)، «انسان و طبیعت در قرآن»، مجله پژوهش‌های قرآنی، شماره 15 و 16، صص 269-254.
Theology of the City
Volume 1, Issue 2 - Serial Number 2
Theology of the City (Biannual) Vol. 1, No. 2, Fall & Winter 2023 - 2024
March 2024
Pages 33-66

Files

Share

How to cite

Statistics